โรคเหงือกอักเสบ/โรคปริทันต์อักเสบ ทำไมถึงมีผลกระทบทั้งร่างกาย?
เพราะมันไม่ใช่แค่โรคในช่องปาก แต่เป็น “โรคอักเสบเรื้อรังของทั้งร่างกาย” เมื่อเหงือกเกิดการอักเสบ เชื้อแบคทีเรียและสารอักเสบสามารถเข้าสู่กระแสเลือด ทำให้เกิดการอักเสบของร่างกาย ซึ่งเป็นกลไกสำคัญที่เชื่อมโยงเหงือกกับโรคเรื้อรังหลายระบบ
โรคเหงือกอักเสบ/โรคปริทันต์อักเสบ ทำไมถึงมีผลกระทบทั้งร่างกาย?
โรคเหงือกอักเสบและโรคปริทันต์อักเสบ ไม่ได้เป็นเพียงปัญหาในช่องปากเท่านั้น แต่เป็น โรคอักเสบเรื้อรัง ที่สามารถส่งผลต่อสุขภาพทั่วทั้งร่างกายได้ เมื่อเหงือกเกิดการอักเสบ เชื้อแบคทีเรียและสารกระตุ้นการอักเสบอาจเข้าสู่กระแสเลือด ทำให้เกิด การอักเสบในร่างกาย (systemic inflammation) ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญที่เกี่ยวข้องกับโรคเรื้อรังหลายชนิด
งานวิจัยจำนวนมากพบว่าโรคปริทันต์อักเสบมีความเชื่อมโยงกับโรคสำคัญ เช่น
- โรคเบาหวาน
- โรคหัวใจและหลอดเลือด
- โรคอ้วน
- โรคไต
- โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์
- โรคสมองเสื่อม
- การคลอดก่อนกำหนด
- และมะเร็งบางชนิด
ตัวอย่างเชิงวิชาการ เช่น ผู้ป่วยเบาหวานมักควบคุมน้ำตาลได้ยากขึ้นเมื่อมีการอักเสบของเหงือก และมีโอกาสเป็นโรคปริทันต์อักเสบรุนแรงมากกว่าคนทั่วไปหลายเท่า ด้านโรคหัวใจพบว่าเชื้อจากเหงือกอักเสบสามารถเข้าสู่หลอดเลือดและเกี่ยวข้องกับการเกิดไขมันอุดตัน ทำให้เสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือดเพิ่มขึ้น
ด้วยเหตุนี้ โรคปริทันต์อักเสบจึงถือเป็น ปัจจัยเสี่ยงด้านสุขภาพทั้งร่างกาย ไม่ใช่เพียงโรคในช่องปาก การอักเสบเรื้อรังจากเหงือกทำให้ระดับสารอักเสบในเลือดเพิ่มขึ้น ส่งผลให้ร่างกายอ่อนแอและเพิ่มโอกาสเกิดโรคเรื้อรังหลายระบบ
ข่าวดี คือ โรคเหงือกสามารถรักษาและควบคุมได้ การขูดหินปูน เกลารากฟัน และการดูแลช่องปากอย่างสม่ำเสมอสามารถลดการอักเสบและช่วยให้ควบคุมโรคประจำตัวดีขึ้น เช่น ลดระดับน้ำตาลในเลือด ลดความเสี่ยงโรคหัวใจ และลดโอกาสการคลอดก่อนกำหนด
ดังนั้น “การดูแลเหงือกให้แข็งแรง” คือ การดูแลสุขภาพทั้งร่างกายไปพร้อมกัน การตรวจสุขภาพช่องปากเป็นประจำ และการประสานงานระหว่างทันตแพทย์กับแพทย์ที่ดูแลโรคประจำตัว จะช่วยลดความเสี่ยงของโรครุนแรงและส่งเสริมสุขภาพโดยรวมในระยะยาว
เหงือกดี สุขภาพดี โดย ...
รองศาสตราจารย์ ทพญ.มุทิตา ว่องสุวรรณเลิศ (หมอโอ๊ะ)
อนุมัติบัตรผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางโรคปริทันต์ (Periodontist)